Healthy Society, het samenwerkingsverband van LDE en Medical Delta, groeit verder: verschillende faculteiten vanuit de Universiteit Leiden, TU Delft en Erasmus Universiteit zijn recent aangesloten als kennispartner. Ook de provincie Zuid Holland is aangehaakt. Een stevige basis om de ambitieuze plannen in de nieuwe strategie en investeringsagenda uit te voeren. Hoe zien die plannen eruit?
> Lees de volledige Healthy Society strategie hier
Ons Doel
Een veerkrachtige samenleving waarin alle burgers mentaal, fysiek en sociaal zo gezond mogelijk zijn: dat is ons ideaal. Het Healthy Society-programma verbindt wetenschap en maatschappij om dat ideaal te bereiken.
Foto: Suédy Mauricio
Uitdagingen
Binnen het Healthy Society programma richten we ons op een aantal uitdagingen voor een gezonde samenleving.
1. Eenzijdig versus integraal
We zijn nog vaak gewend om te denken vanuit een enkel gezondheidsprobleem en hebben een brede kijk op gezondheid en welzijn onvoldoende in het vizier bij de inrichting van onze samenleving. Een dergelijk eenzijdige blik is echter te beperkt. Gezondheidsproblemen hangen vaak samen met mentale en lichamelijke kwetsbaarheid, sociale omstandigheden en met de fysieke leefomgeving.
Binnen het Healthy Society-programma hanteren we een brede definitie van gezondheid en welzijn en bekijken we gezondheidsproblemen vanuit meerdere levensgebieden en vanuit meerdere disciplines. Door domeinen en disciplines met elkaar te verbinden, bevorderen we een integrale aanpak van gezondheid en welzijn.
2. Preventie in plaats van genezing achteraf
Vergrijzing en een snelle toename van mensen met een chronische ziekte zetten onze gezondheidszorg onder druk en zorgen voor een zogenaamd zorginfarct. Een integrale aanpak waarin een gezonde samenleving centraal staat, vraagt om een andere organisatie en financiering van gezondheid en welzijn. Meer samenwerking en minder fragmentatie, met focus op preventie en veerkracht van de burger. De aandacht zal moeten verschuiven van genezing naar preventie. Van het budget dat aan zorg wordt uitgegeven, gaat slechts een fractie naar preventie. Preventie van ziekten en aandoeningen is echter cruciaal. Niet alleen vanwege het nijpende tekort aan zorgcapaciteit, maar ook om de kwaliteit van leven van burgers te verbeteren en gezondheidsverschillen te verkleinen.
Het Healthy Society-programma richt zich op preventie vanuit een levensloopperspectief met aandacht voor gezondheid en welzijn in alle levensjaren.
3. Speciale aandacht voor kwetsbare groepen
Een gezonde samenleving richt zich op alle burgers. Niemand wordt buitengesloten. Toch is er specifieke aandacht nodig voor kwetsbare groepen of mensen die, al dan niet tijdelijk, in kwetsbare omstandigheden verkeren. Vooral zij lopen gezondheidsrisico’s. Zo heeft meer dan de helft van de Nederlanders een of meer chronische aandoeningen en het aantal mensen met een leefstijlgerelateerde aandoening neemt toe. Leven met een chronische aandoening stelt mensen voor belangrijke uitdagingen om gezond en vitaal te blijven. Ook is er een sterke toename van psychische klachten onder jongeren. Geschat wordt dat 1 op de 3 jongeren kampt met mentale problemen, zoals stress, eenzaamheid of depressieve klachten. Veel ouderen kunnen zich prima redden, maar een deel van de ouderen lukt dit niet door bijvoorbeeld multimorbiditeit, armoede of gevoelens van eenzaamheid. Generieke oplossingen voor een gezonde samenleving bereiken kwetsbare groepen meestal onvoldoende.
Het Healthy Society-programma staat voor een benadering die recht doet aan de lokale context en aan specifieke gezondheidskenmerken en behoeften van mensen. Daarbij stimuleert het programma nieuwe vormen van samenwerking om de stem van (kwetsbare) burgers door te laten klinken en onderzoek en onderwijs te bevorderen dat van waarde is voor de inwoners van Zuid-Holland.
4. Grote verschillen in gezondheid
Mensen met een lagere sociaal economische positie (SEP) leven gemiddeld minder lang en in minder goede gezondheid. Bestaansonzekerheid, stress en wonen in een minder gezonde en veilige leefomgeving zetten gezondheid en welzijn van mensen met een lage SEP sterk onder druk en leiden vaak tot een opeenstapeling van problemen. Het verkleinen van gezondheidsverschillen vraagt daarom bij uitstek om een integrale benadering met maatwerk.
Het Healthy Society-programma stimuleert nieuwe vormen van samenwerking en co-creatie om beter aan te sluiten bij prioriteiten en behoeften van mensen met een lage SEP.
Kortom: Er is een preventieve, integrale aanpak nodig die het medische, het sociale en het fysieke domein met elkaar verbindt met maatwerk voor mensen in een kwetsbare positie.
Uitgangspunten Healthy society
De universiteiten en hogescholen in Leiden, Den Haag, Delft en Rotterdam en de universitair medische centra in Zuid-Holland nemen het initiatief voor het inter- en transciplinaire programma Healthy Society.
Daarbij stimuleert het Healthy Society-programma samenwerking tussen kennisinstellingen en wetenschappelijke disciplines onderling (de interdisciplinaire benadering) en de samenwerking met maatschappelijke partijen (de transdisciplinaire benadering).
Healthy Society is het initiatief van kennisinstellingen in Zuid-Holland en richt zich dan ook in eerste instantie op de inwoners van Zuid-Holland. De brede variatie van stedelijke en meer landelijke leefomgevingen zorgt voor heterogeniteit en een brede variatie van uitdagingen voor gezondheid en welzijn. Vanzelfsprekend stopt het programma niet bij de grenzen van de provincie of ons land. We vertalen ‘lessons learned’ actief binnen en buiten de regio en opereren nationaal en internationaal.
In het Healthy Society-programma staan 4 uitgangspunten centraal:
- Integrale visie op gezondheid
- Inter- en transdisciplinair
- Persoonsgerichte, duurzame oplossingen met de burger in de lead
- Vernieuwen en benutten wat er is
Thema’s Healthy Society
In dit programma werken we aan 6 overstijgende thema’s die onderling met elkaar samenhangen:
- Veerkrachtig en gelukkig opgroeien vanuit een integraal perspectief
- Data technologie in de zorg
- Gepersonaliseerde oplossingen voor gezond gedrag
- Een gezonde fysieke en sociale leefomgeving voor iedereen
- Organisatie en bestuur van de gezonde leefomgeving
- Gezonde voeding en voedselomgeving
Ambities en werkwijze healthy society
Onze ambitie is het creëren van een loop tussen het Healthy Society-programma en maatschappelijke partners en burgers. Enerzijds om continu vraagstukken vanuit de samenleving op te halen, anderzijds om programma’s, inzichten en tools ten goede te laten komen aan de samenleving en binnen living labs te experimenteren welke nieuwe kennis en initiatieven van waarde zijn voor gezondheid en welzijn en passen bij de locale context en behoeften van burgers.
Wat we hiermee willen bereiken:
- Gezonde en gelukkige burgers in alle levensjaren en minder gezondheidsverschillen
- Duurzame, betaalbare en voor eenieder toegankelijke zorg en ondersteuning op maat
- Integraal beleid waarbij het sociale, fysieke en zorgdomein met elkaar verbonden zijn
- Gezondheidsinitiatieven die aansluiten bij behoeften en wensen van (kwetsbare) burgers
- Een gezonde en veilige leefomgeving
- Gezamenlijkheid, ook op bestuurlijk niveau, met verbinding tussen organisatorische lagen
- Veerkrachtige wijken met meer sociale cohesie
De effecten hiervan meten we met behulp van state-of-the art methoden en de input van een breed scala aan disciplines op verschillende niveaus van de individuele burger (bijvoorbeeld gedrag, kwaliteit van leven, vertrouwen in de overheid) en de maatschappij (bijvoorbeeld gezondheidsverschillen, processen van besluitvorming, samenwerking, inrichting van de leefomgeving).
Visie
Een samenleving met mentaal, sociaal en fysiek sterke burgers, in een gezonde leefomgeving waarin gezondheidsverschillen worden verkleind: dat vraagt om nieuwe, innovatieve samenwerkingen waarin oplossingen worden ontwikkeld in een breed palet van kennisinstellingen en maatschappelijke partners met de burger voorop.
Organisatie Healthy Society
Onder de vlag van Leiden-Delft-Erasmus Universities en Medical Delta wordt het programma gecoördineerd door prof.dr. Andrea Evers en dr. Sandra van Dijk, in samenspraak met vertegenwoordigers van de bijdragende faculteiten en afdelingen en alle partners. Het wetenschappelijke programma Healthy Society in Medical Delta: lifestyle & prevention maakt hier deel van uit. Verder vindt er nauwe afstemming plaats met andere lopende initiatieven, zoals het Convergence-programma van de TU Delft, Erasmus MC en Erasmus Universiteit Rotterdam (bijvoorbeeld in het thema Resilient Delta) en stimuleringsgebieden van de verschillende kennisinstellingen (bijvoorbeeld Population Health, Health Campus Den Haag en Delft Health Initiative). Deze strategie is dan ook tot stand gekomen in samenwerking met verschillende kennisinstellingen en partners.
Doet u mee?
Graag nodigen we u uit deel te nemen aan dit programma. Stuur een bericht naar healthysociety@fsw.leidenuniv.nl met een korte toelichting, dan nemen we zo snel mogelijk contact met u op.